Autor Witryny/Website by: Leszek Zdrach, Autor fotografii/Photographs by: Leszek Zdrach, Kontakt/Contact: leszekzdrach@gmail.com
Rodzinna Turystyka Aktywna
e-przewodnik turystyczny
Leszek Zdrach foto-blog
Ośrodek oporu Jastarnia
jest to pochodzący z 1939 roku zespół fortyfikacji, mający na celu ochronę Rejonu Umocnionego Hel od strony lądu. W 1936 roku powstał Rejon Umocniony Hel i w związku z tym zaplanowano zabezpieczenie Półwyspu Helskiego od strony lądu. Na lokalizację fortyfikacji wybrano Jastarnię, a dokładniej miejsce, gdzie szerokość półwyspu osiąga ok. 450 metrów. Jako fortyfikację zaplanowano głównie schrony betonowe. Prace zaczęto 15 maja 1939 roku i planowano ich zakończenia na listopad tegoż roku. Nadeszła II wojna światowa i choć nie do końca wyposażone, betonowe bunkry były już gotowe do spełnienia swych obronnych zadań. Prace wykończeniowe trwały przez cały czas obrony wybrzeża, gdyż w tym czasie pozycja nie była atakowana. Po przegranej kampanii wrześniowej obszar ośrodka oporu Jastarnia przejęli Niemcy i dalej utrzymywali go w sprawności bojowej. Po zakończeniu wojny w dalszym ciągu przewidywano w planach obronnych wykorzystanie tych schronów. Dopiero w końcu lat siedemdziesiątych z tych planów zrezygnowano. Tym schronom się udało. 15 VI 1999 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Ośrodek Oporu Jastarnia został uznany za zabytek, a w 2000 roku fortyfikacje zostały przekazane w zarządzanie cywilne. Te wydarzenia uchroniły je przed dalszą dewastacją i umożliwiły przeprowadzenie prac konserwatorskich. Od 2005 roku zaczął funkcjonować tu Skansen Fortyfikacji II Rzeczypospolitej im. Kontradmirała Włodzimierza Steyera, powstała ścieżka dydaktyczna, odtworzono przeszkody przeciwpancerne, przeciwpiechotne i okopy. Ponadto w schronie "Sabała" została otwarta, czynna w okresie letnim, bardzo ciekawa ekspozycja prezentująca wyposażenie i funkcjonowanie fortyfikacji II Rzeczypospolitej. W skład Ośrodka Oporu Jastarnia wchodzą cztery główne schrony Saragossa, Sęp, Sabała i Sokół oraz schrony lekkie.
Ciężki Schron Bojowy Saragossa
Schron Saragossa to ciężki, przeznaczony dla broni maszynowej, schron bojowy. Jego ściany zewnętrzne mają grubość od 100 do180 cm, pancerze w ścianach maja grubość od 25 do120 mm, a grubość kopuły pancernej to 180 mm. Obiekt zapewniał ochronę przed uderzeniem pocisku o kalibrze 220 mm. Schron uzbrojony był w dwa ciężkie karabiny maszynowe, z których jeden umieszczony był w kopule pancernej. Dzięki niemu i trzem strzelnicom była możliwość prowadzenia ognia w sektorze czołowym 190°, a zasięg umożliwiał wspieranie sąsiadujących schronów "Sabała" i "Sęp". Drugi z karabinów ckm przeznaczono do prowadzenia ognia skośnego, wzdłuż drogi gruntowej. Dodatkowo schron dawał możliwość obrony, która mogła być prowadzona przez cztery strzelnice służące do prowadzenia ognia rkm. Przy wejście umieszczono dwie strzelnice wewnętrzne. Obiekt był wyposażony w pomieszczenia bojowe, kwaterę załogi, magazyn, WC, maszynownię z generatorem prądu i filtrem powietrza oraz w akumulatorownię. Ponadto w schronie utrzymywane było nadciśnienie w celu ochrony przed bronią chemiczną.
Ciężki Schron Bojowy Sęp
Ciężki schron bojowy Sęp, przeznaczony był dla broni maszynowej. Ten obiekt ulokowano na plaży. Przez tę lokację schron był bardzo trudny do zamaskowania, w związku z tym zastosowano grubsze ściany niż w przypadku pozostałych obiektów. Jego grubości to: ściany zewnętrzne od 125 do 330 cm, pancerze w ścianach 25 mm oraz kopuła pancerna o grubości 200 mm. Obiekt zapewniał ochronę przed uderzeniem pocisku o kalibrze 220 mm. Schron uzbrojony był w dwa ciężkie karabiny maszynowe, z których jeden umieszczony był w kopule pancernej. Dzięki niemu i trzem strzelnicom była możliwość prowadzenia ognia w sektorze czołowym 190°, a zasięg umożliwiał wspieranie sąsiadującego schronu "Saragossa". Drugi z ckm-ów przeznaczony był do prowadzenia ognia skośnego, w kierunku morza. Dodatkowo schron dawał możliwość obrony, która mogła być prowadzona przez dwie strzelnice służące do prowadzenia ognia rkm oraz posiadał zrzutnie granatów ręcznych. Dodatkowo przewidziano miejsce dla moździerza 81 mm. Jednak jego użycie było możliwe po ustawieniu go na zewnątrz obiektu. Wejście bronione było przez dwie strzelnice wewnętrzne. Obecnie do schronu można wejść, jednak środek jest zdewastowany, a w połowie zasypane piaskiem wnętrze, usłane jest licznymi kawałkami potrzaskanego szkła.
Ciężki schron bojowy Sabała
Ciężki schron bojowy Sabała, przeznaczony był do broni maszynowej. Ponadto obiekt pełnił funkcję punktu dowodzenia pozycją Jastarnia. Schron analogiczny do schronu Saragossy, jednak dodano mu jeszcze jeden ciężki karabin maszynowy. Obecnie mieści się tu muzeum z bardzo ciekawa ekspozycją militarnych pamiątek.
Ciężki schron bojowy Sokół
Ciężki schron bojowy Sokół, przeznaczony był dla broni maszynowej. Obiekt jest podobny do schronu "Sęp". Ten schron umieszczono nad zatoką Pucką. Miał zabezpieczać pozycję od strony plaży.
Schrony lekkie
Lekkie schrony przeznaczono dla pozycji drugiej linii Ośrodka Oporu Jastarnia. Grubość ścian zewnętrznych od 40 do120 cm uodparniała konstrukcję na trafienie pociskiem kalibru 155 mm i wielokrotne trafienie pociskami o kalibrze do 105 mm. Uzbrojone były w jeden ciężki karabin maszynowy, który strzelał ogniem bocznym. Wejście chroniły dwie strzelnice. Schron składał się tylko z izby bojowej. Początkowo planowano budowę czterech takich obiektów jednak w wyniku działań wojennych zdołano wybudować tylko jeden. W przypadku pozostałych prace ograniczyły się do przygotowania fundamentów.
tekst na podstawie http://pl.wikipedia.org/wiki/O%C5%9Brodek_Oporu_Jastarnia
Ośrodek Oporu Jastarnia