Autor Witryny/Website by: Leszek Zdrach, Autor fotografii/Photographs by: Leszek Zdrach, Kontakt/Contact: leszekzdrach@gmail.com

Giewont Tatry
Kuźnice, Kalatówki, Przełącz Kondradzka, Giewont

Giewont
Giewont
– masyw górski w Tatrach Zachodnich o wysokości 1895 m n.p.m. i długości 2,7 km. Wielki Giewont jest najwyższą górą w Tatrach Zachodnich, która znajduje się w całości na terenie Polski. Znajduje się w północnej grani Kopy Kondrackiej.

Topografia

Złożony jest z trzech części: Wielkiego Giewontu (1895 m n.p.m.), Małego Giewontu (1728 m n.p.m.) i Długiego Giewontu (1867 m n.p.m.). Pomiędzy Wielkim i Małym Giewontem znajduje się Giewoncka Przełęcz, z której opada cieszący się złą sławą (ponieważ ginie w nim wielu turystów, którzy zbaczają ze szlaku celem skrócenia sobie drogi z Giewontu) Żleb Kirkora. Do 2003 r. zginęło w ten sposób ponad 20 turystów[1]. Właściwy szczyt – Wielki Giewont – ma płn. ścianę wysoką na ok. 600 m. Długi Giewont ma ok. 1,3 km długości, a jego płn. ściana ma ok. 620 m wysokości względnej i na południe opada do Wielkiego Upłazu ścianami 40-80-metrowymi. W kierunku południowym zbocza Wielkiego Giewontu opadają do Kondrackiej Przełęczy.

Masyw Giewontu położony jest w obrębie Tatrzańskiego Parku Narodowego, między Doliną Bystrej, Doliną Kondratową, Doliną Małej Łąki i Doliną Strążyską. Oba wysokie szczyty Giewontu górują nad Zakopanem i są z niego znakomicie widoczne. Od strony północnej Giewont jest stromy i niedostępny, zbocza południowe są nieco łagodniejsze.

Między Wielkim a Długim Giewontem znajduje się głęboka przełęcz, zwana Szczerbą (1823 m n.p.m.), opada z niej Żleb Szczerby, jego środkowy fragment nazywany jest Śmietnikiem, ze względu na to, że znajdywano tam niezidentyfikowane ludzkie zwłoki, nierzadko już częściowo zmumifikowane. Na Wielkim Giewoncie znajduje się 15-metrowy żelazny Krzyż na Giewoncie, obiekt pielgrzymek religijnych, ale również niezwykle niebezpieczne miejsce w czasie burzy.

Geologia

Masyw Giewontu wchodzi w skład tzw. jednostki wierchowej utworzonej głównie przez skały parautochtoniczne. Sam masyw tworzą dwie płaszczowiny, starsza płaszczowina Czerwonych Wierchów i leżąca na niej młodsza płaszczowina Giewontu. Utwory płaszczowiny Czerwonych Wierchów występują tylko w dolnej partii Małego Giewontu, resztę masywu tworzy płaszczowina Giewontu. Masyw Giewontu budują skały osadowe, przede wszystkim wapienie i dolomity triasu oraz wapienie jury i kredy, jedynie na Kondrackiej Przełęczy znajdują się skały metamorficzne – gnejsy i łupki biotytowe, będące zakończeniem dużej wyspy krystalicznej Goryczkowej ciągnącej się od Kasprowego Wierchu. W kierunku od Przełęczy Kondrackiej odsłaniają się najpierw lądowe piaskowce z przeławiceniami mułowców i zlepieńców dolnego triasu. Odsłaniają się one w rejonie wyniesienia szczytu.

Powyżej położone są płytkomorskie dolomity najwyższej części dolnego triasu oraz płytkomorskie dolomity, z przeławiceniami wapieni środkowego triasu (wyłącznie anizyk, bez wyższej części tego piętra). W porównaniu do dolomitów dolnotriasowych skały te cechują się grubszymi ławicami. Wierzchołkowe partie południowych stoków Giewontu budują wapienie środkowej jury, a sam wierzchołek i wyższą część północnych zboczy tworzą wapienie jury górnej. Niższe partie zboczy północnych budują wapienie kredy z licznymi amonitami kredowymi. Podobną budowę ma Mały Giewont. Wszystkie warstwy osadowe zapadają pod kątem 80° na północ.

Flora i fauna

Wapienne podłoże sprzyja występowaniu bogatej flory roślin wapieniolubnych. M.in. stwierdzono tutaj występowanie tak rzadkich w Polsce roślin, jak: ostrołódka polna, rogownica szerokolistna, starzec pomarańczowy, szarota Hoppego, wierzba oszczepowata, jastrzębiec śląski, podejźrzon rutolistny, potrostek alpejski (wszystkie z wyjątkiem starca i podejźrzona występują w Polsce tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach)[2]. W ścianach Giewontu przebywają w zimie kozice i jest to jedno z niewielu w polskich Tatrach miejsc, w których mogą przetwać zimę.

Historia i znaczenie
Najstarsze dokumenty wspominają o istnieniu już w XVI wieku kopalni miedzi Gyewant w Giewoncie. Nie zostało jednak do tej pory wyjaśnione ostatecznie pochodzenie nazwy góry. Nazwa góry wywodzi się prawdopodobnie z języka niemieckiego, od słowa Wand (ściana, skała). Pierwotna forma brzmiała zapewne Gewand (grupa skał) bądź Gähwand (stroma skała)[4]. Jednak wg Mariusza Zaruskiego podobnie jak wiele innych nazw tatrzańskich nazwa góry pochodzi od nazwiska góralskiego – żyje do tej pory ród Giewontów[5].

Giewont to góra-symbol, której zarys często kojarzony jest z sylwetką śpiącego rycerza. Jedna z wersji legendy o rycerzach śpiących pod Tatrami, którzy obudzą się, gdy Polska znajdzie się w wielkim zagrożeniu, umiejscawia ich właśnie pod Giewontem. Związane jest to z tym, że w ścianach Giewontu znajdują się liczne jaskinie, m.in. Jaskinia Juhaska, Kozia Grota, Dziura w Szczerbie, Dziura nad Doliną Strążyską[5].

Walery Eljasz-Radzikowski w 1880 r. pisał o Giewoncie: "Z każdej prawie chaty Giewonta widać, toteż słusznie mu się należy tytuł króla zakopiańskiego".

Szlaki turystyczne

Szlak niebieski
z Kuźnic przez Kalatówki, Dolinę Kondratową, obok schroniska PTTK na Hali Kondratowej i
                         przez Kondracką Przełęcz. Czas przejścia: 2:55 h,
ˇ 2:15 h
Szlak czerwony
Szlak niebieski czerwony z Doliny Strążyskiej przez Polanę Strążyską i Przełęcz w
                        Grzybowcu na Wyżnią Kondracką Przełęcz, stamtąd dalej szlakiem niebieskim.
                        * Czas przejścia od wylotu Doliny Strążyskiej na przełęcz: 3 h,
ˇ 2:20 h
                        * Czas przejścia z przełęczy na szczyt Giewontu: 15 min, ˇ 10 min

Szlak żółty
Szlak niebieski
 
żółty z Gronika przez Dolinę Małej Łąki na Kondracką Przełęcz, stąd dalej
                        szlakiem niebieskim.
                        * Czas przejścia z Gronika na przełęcz: 2:45 h,
ˇ 2:05 h
                        * Czas przejścia z przełęczy na szczyt Giewontu: 30 min, ˇ 20 min.

źródło:http://pl.wikipedia.org/wiki/Giewont

Giewont
Foto Galeria 2007

Giewont Tatry

Giewont
Foto Galeria 2021


Pokaż Miejsca na większej mapie
Giewont foto 2022

Giewont
Foto Galeria 2022

Kalatówki, Przełącz Kondradzka foto 2022

Kalatówki, Przełącz Kondradzka
Foto Galeria 2022